Tết là thời điểm để các thành viên trong gia đình sum vầy bên mâm cơm ấm cúng sau một năm làm việc vất vả. Những ngày này có nhiều phong tục ngày Tết độc đáo, là biểu tượng của sự đa dạng và đẹp đẽ của văn hóa dân tộc. Dưới đây là các phong tục mà có thể bạn chưa có đầy đủ thông tin, hãy cùng khám phá ngay nhé.
Tìm hiểu phong tục ngày Tết là gì?
Phong tục ngày Tết là tổng thể các hoạt động sinh hoạt của con người đã phát triển qua quá trình lịch sử. Chúng có tính ổn định, nề nếp, được cộng đồng chấp nhận và chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác. Phong tục không mang tính cứng nhắc, bắt buộc như nghi thức, nghi lễ, nhưng cũng không tự do hoặc tùy tiện như các hoạt động hàng ngày. Thực tế, phong tục trở thành một thói quen xã hội tương đối ổn định và có sự đồng nhất.
Theo đó, các phong tục thường gồm nhiều hoạt động truyền thống có ý nghĩa tâm linh, gia đình và xã hội. Dưới đây là một số phong tục chính ở Việt Nam:
- Cúng ông Công, ông Táo
- Lễ cúng gia tiên
- Dọn dẹp nhà cửa
- Trang trí nhà cửa
- Li xì
- Chúc Tết
- Cỗ tất niên
- Đón giao thừa
- Du xuân
- …………..
Tổng hợp 20+ phong tục Tết Nguyên Đán đậm đà bản sắc dân tộc Việt
Dưới đây là mô tả chi tiết về những phong tục truyền thống trong ngày Tết:
Đoàn tụ bên gia đình
Theo quan điểm của người Việt Nam, ngày Tết chính là thời điểm đoàn tụ gia đình và đồng bào. Mối quan hệ gia đình với láng giềng trở nên chặt chẽ hơn, tạo nên một tinh thần đoàn kết chung cho cộng đồng.
Từ bữa cơm tối vào đêm 30 Tết, trước Giao thừa, mọi gia đình đều tổ chức thắp hương để tri ân ông bà, tổ tiên và những người thân đã qua đời, cùng chia vui ăn Tết với con cháu.
Cúng ông Công, ông Táo
Theo truyền thống Việt Nam, mỗi khi đến ngày 23 tháng Chạp là ngày ông Công, ông Táo lên thiên đình báo cáo về mọi sự trong gia đình cho Ngọc Hoàng. Trong dịp này, mọi người dọn dẹp nhà bếp, đồng thời chuẩn bị một bữa cơm cúng ông Công, ông Táo tiễn đưa họ về chầu trời.
Nghi lễ này không thể thiếu những chiếc mũ, áo mã bằng giấy cùng với ba con cá chép vàng được thả vào chậu nước, biểu tượng cho việc ông Táo cưỡi đi về trời.
Ông Táo còn là biểu tượng của sự ấm no, hạnh phúc trong gia đình. Sự sung túc, hạnh phúc của gia đình được liên kết với bữa cơm gia đình. Do đó, việc cúng ông Công, ông Táo trong ngày Tết không chỉ là một nghi thức tôn giáo mà còn là hình ảnh tượng trưng cho sự êm đềm, hạnh phúc trong gia đình.
Sau khi thực hiện nghi lễ, cá chép được mang đi phóng sinh. Một số gia đình không sử dụng cá chép thật mà thay vào đó sử dụng cá chép bằng giấy, sau đó được hóa cùng với mũ áo.
Viếng thăm mộ tổ tiên
Từ ngày 23 đến ngày 30 tháng Chạp hàng năm, con cháu trong gia đình thường thăm và quét dọn mộ tổ tiên. Họ mang theo hương, hoa quả để cúng và mời vong linh tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu.
Đây không chỉ là truyền thống thể hiện lòng hiếu đạo mà còn là cách thể hiện sự thành kính với những người đã khuất. Đồng thời duy trì truyền thống “uống nước nhớ nguồn” và đạo lý của dân tộc Việt Nam.
Dọn nhà
Trong những ngày giáp Tết, người Việt thường dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ vật dụng cũ không còn sử dụng từ năm trước. Họ cũng chuẩn bị các vật dụng mới với hy vọng mọi điều không tốt của năm cũ sẽ được xóa bỏ và đón chào một năm mới với nhiều niềm vui, may mắn.
Chợ Tết
Khác biệt hoàn toàn so với những phiên chợ hàng ngày, chợ Tết luôn sôi động và náo nhiệt hơn, thu hút người dân không chỉ đến để mua sắm những vật dụng cần thiết cho ngày lễ mà còn để gặp gỡ, trò chuyện cũng như tận hưởng không khí đặc biệt của những ngày giáp Tết.
Chợ Tết thường được tổ chức trên một khu đất rộng, nơi có sẵn đủ mọi thứ cần thiết cho việc chuẩn bị Tết. Người lớn đến chợ để mua sắm những vật dụng Tết, trong khi trẻ con thường đi theo để được bà, mẹ chọn mua những bộ quần áo mới. Mỗi người đều cầm giỏ đựng đầy những sản phẩm mà họ đã chọn lựa.
Mứt Tết
Làm mứt cũng là một trong những phong tục ngày Tết được ưa chuộng. Vào những ngày gần Tết, các chị em thường trổ tài khả năng làm những loại mứt dừa, mứt bưởi, mứt me,… để chiêu đãi các vị khách đến chúc Tết. Do đó, đây cũng là một món ngon được mong đợi trong dịp lễ.
Hộp quà Tết
Khi mùa xuân đến, mọi người bắt đầu bận rộn chuẩn bị cho năm mới. Ngoài việc mua sắm quần áo, dọn dẹp nhà cửa, việc chọn lựa hộp quà Tết để tặng cha mẹ, ông bà, bạn bè, đồng nghiệp cũng trở nên quan trọng.
Mỗi món quà mang đến nhiều tâm tư, ý nghĩa khác nhau. Đối với người tặng, đó là cách thể hiện tình cảm, lòng biết ơn với người thân, bạn bè, cấp trên. Đối với người nhận là niềm hạnh phúc đầu năm và tượng trưng cho may mắn về tài lộc trong năm mới.
Nếu bạn muốn tạo phong cách riêng hoặc thể hiện tấm lòng chân thành đến người nhận, hãy thử sử dụng dịch vụ sản xuất, in hộp đựng quà uy tín trên thị trường để món quà tặng của bạn thêm phần ý nghĩa.
Theo đó, trước Tết Nguyên Đán khoảng từ 1 – 2 tháng, các bạn đặt in hộp là thời điểm thích hợp. Hiện tại, một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực này có thể kể đến Bangdinhdonghang giàu kinh nghiệm chuyên môn, luôn đáp ứng mọi yêu cầu sản xuất của khách hàng.
Đặc biệt, đây là đơn vị sản xuất trực tiếp, không qua các khâu trung gian. Do đó, các doanh nghiệp có thể yên tâm về chất lượng cùng mức giá phải chăng, giúp khách hàng tiết kiệm tối đa chi phí.
Gói bánh chưng, bánh tét
Bánh chưng, bánh tét đóng vai trò quan trọng trong bức tranh văn hóa truyền thống của người Việt, trở thành một phần không thể thiếu trong những ngày Tết. Mỗi năm, từ ngày 27 đến 29 Tết, gia đình Việt Nam lại tụ tập quây quần bên nhau để thực hiện gói những chiếc bánh chưng, bánh tét.
Ở miền Nam, bánh tét thường có hình trụ, trong khi ở miền Bắc, bánh chưng thường được làm hình vuông. Mặc dù có sự khác biệt về hình dạng, nhưng nguyên liệu chính để làm cả hai loại bánh này vẫn giống nhau, đó là lúa gạo. Bánh không chỉ là sản phẩm ẩm thực mà còn là biểu tượng tượng trưng cho nền văn hóa lúa nước lâu dài của người Việt.
Phong tục ngày Tết gói bánh chưng, bánh tét bắt nguồn từ thời vua Hùng và đã được lưu truyền cho tới ngày nay, là một đặc điểm không thể thay đổi trong nét đẹp văn hóa của những ngày Tết. Mọi gia đình đều thực hiện quá trình gói bánh để sử dụng trong lễ cúng tổ tiên, tặng cho người thân, bạn bè cũng như để ăn trong những dịp lễ trọng đại.
Thời gian gói bánh cũng là lúc để mọi người nhớ về nguồn cội của mình. Gia đình sum họp, chia sẻ những câu chuyện về năm cũ, hy vọng cho một năm mới tràn đầy may mắn, thành công.
Đối với người Việt, hình dạng tròn của bánh tét và hình dạng vuông của bánh chưng không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn là biểu tượng của sự đầy đủ, sung túc, thịnh vượng trong năm mới.
Chơi hoa dịp Tết
Hoa đóng vai trò quan trọng trong không gian của mỗi gia đình trong những ngày Tết, biểu tượng của sự may mắn, nhiều niềm vui. Những bông hoa khoe sắc tỏa hương thơm ngát sẽ làm cho không khí Tết trở nên phong cách hơn.
Ở miền Bắc, người ta thường ưa chuộng cành đào đỏ để trang trí trên bàn thờ hoặc cây đào, cây quất. Bởi lẽ, đào đỏ tượng trưng cho sự may mắn, cây quất trái xum xuê biểu tượng phúc lộc cho gia đình trong năm mới.
Tại miền Trung, miền Nam, cành mai vàng được ưa chuộng. Theo quan điểm của người dân, mai vàng tượng trưng cho sự cao sang, phồn thịnh và là biểu tượng cho sự phát triển thăng tiến. Mặc dù mỗi miền có sự đa dạng về màu sắc, loại hoa, nhưng tất cả chúng đều mang ý nghĩa may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng cho gia đình.
Dựng cây nêu
Theo truyền thống, mỗi năm khi năm mới đến, ma quỷ thường xuất hiện gây rắc rối cho các gia đình. Do đó, để xua đuổi tà ma, mọi người thường dựng cây nêu để báo hiệu nơi đó đã có chủ nhân và ma quỷ không được phép đến gần.
Cây nêu thường được làm từ cây tre cao khoảng 5 đến 6 mét. Ở đỉnh cây thường treo nhiều vật dụng bằng giấy vàng bạc, bùa trừ tà, bầu rượu được bện thêm bằng rơm.
Ngoài ra, một chiếc đèn lồng nhỏ cũng thường treo gần đó nhằm mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và chiếu sáng để tổ tiên về nhà ăn Tết chung vui cùng con cháu. Cây nêu thường được dựng từ ngày 23 tháng Chạp và giữ đến hết ngày mùng 7 tháng Giêng mới hạ xuống.
Bày mâm ngũ quả
Trong phong tục ngày Tết của người Việt, việc bày mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên là điều không thể thiếu. Tùy thuộc vào từng vùng miền, có những loại quả khác nhau mang đặc trưng độc đáo. Tuy nhiên, trên bàn thờ tổ tiên, ngũ quả luôn được sắp đặt đầy đủ, mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới an lành, may mắn, hạnh phúc, an khang, phú quý.
Lễ cúng tổ tiên
Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, mỗi gia đình đều có một bàn thờ tổ tiên, nơi tôn vinh ông bà. Cách trang trí, sắp đặt bàn thờ thường thay đổi tùy thuộc vào gia đình cụ thể.
Vào cuối năm, mọi gia đình đều tiến hành lau dọn bàn thờ sẵn sàng đón Tết. Chiều 30 tháng Chạp, các món ăn, trái cây được sắp xếp trên bàn thờ làm lễ cúng tất niên để mời ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình.
Hành động này không chỉ là biểu tượng của giá trị nhân văn, đạo đức mà còn là cách nhắc nhở con cháu về việc giữ gìn đạo lý gia đình và lối sống uống nước nhớ nguồn.
Đón chào năm mới
Năm mới là thời điểm quan trọng đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ với năm mới, là khoảnh khắc linh thiêng khi đất trời giao hòa. Phong tục ngày Tết đón chào năm mới thường diễn ra trong khoảnh khắc cuối cùng của năm cũ, mang ý nghĩa bỏ hết những điều xấu ở năm cũ, chào đón những điều tốt lành của năm mới. Lễ cúng giao thừa thường được tổ chức ở ngoài trời.
Hái lộc
Vào thời điểm cuối năm hoặc rạng sáng ngày đầu tiên của năm mới, truyền thống hái lộc đã trở thành một thói quen quan trọng của người Việt. Hành động này được thực hiện với mong muốn mang vận may, tài lộc về nhà trong năm mới.
Xông đất đầu năm
Khi thời khắc chuyển giao từ giao thừa sang năm mới, gia chủ thường mời những người hợp tuổi, hiền lành làm người đầu tiên bước vào nhà để xông đất. Điều này được thực hiện với hi vọng một năm mới mọi sự đều thuận lợi, tốt đẹp.
Xuất hành
Ngày mùng 1 tháng Giêng, mọi người thường lựa chọn hướng đi, giờ xuất phát và phương tiện di chuyển để rời khỏi nhà. Lễ xuất hành với mong muốn khi bước sang năm mới, mọi thứ đều thuận lợi, gặp nhiều điều tốt lành trong cuộc sống.
Chúc Tết và Lì xì
Từ thời xa xưa, truyền thống chúc Tết không chỉ là một nghi lễ mà còn là một di sản văn hóa quý giá trong ngày Tết. Ngày mùng 1 tháng Giêng, gia đình thường tập trung cùng nhau đi chúc Tết người thân ở bên nội ngoại, mang theo những món quà nhỏ để chia vui cùng gia chủ.
Trong lời chúc Tết đó thường kèm theo một phong bao lì xì màu đỏ, hình chữ nhật chứa đựng những đồng tiền mới với ý nghĩa mừng tuổi trẻ nhỏ, học hỏi, gặt hái được nhiều thành công và người cao tuổi có nhiều sức khỏe, hạnh phúc bên con cháu.
Nếu bạn ưa chuộng sự phá cách và mong muốn thể hiện phong cách riêng cũng như thể hiện giá trị qua từng chiếc lì xì đến người nhận, hãy lựa chọn dịch vụ in bao lì xì uy tín, chất lượng, giá tốt trên thị trường để đáp ứng mọi nhu cầu của bạn.
Hiện nay, một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất, in bao lì xì theo yêu cầu chất lượng có thể kể đến Bangdinhdonghang – Đơn vị sở hữu đội ngũ tư vấn, gia công giàu chuyên môn, luôn hỗ trợ tận tình cho khách hàng cả trước, trong, sau quá trình sử dụng dịch vụ.
Đặc biệt, đơn vị này trực tiếp thiết kế, sản xuất nên luôn đưa ra mức giá xưởng. Bên cạnh đó, Bangdinhdonghang cũng thường xuyên có chính sách ưu đãi tri ân khách hàng trong dịp lễ hoặc chiết khấu phần trăm cao cho những đơn hàng đặt số lượng lớn để tiết kiệm chi phí và giúp người tiêu dùng có thật nhiều trải nghiệm thú vị.
Đi lễ chùa đầu năm
Đi lễ chùa được coi là một trong những nét đẹp trong phong tục ngày Tết của người Việt Nam. Vào đầu năm, mọi người thường ghé thăm chùa với hy vọng cầu cho một năm mới tràn ngập may mắn, hạnh phúc. Đồng thời, đây cũng là cách để thể hiện lòng thành kính, sự biết ơn đối với Đức Phật, tổ tiên.
Hành động đi lễ chùa đầu năm còn giúp tâm hồn trở nên trong sáng, loại bỏ những điều cũ mang tính tiêu cực. Qua đó, mở ra một năm mới với nhiều điều tốt lành, may mắn.
Xin chữ đầu năm
Khi mùa xuân về và năm mới bắt đầu, truyền thống xin chữ đầu năm lại thu hút mọi người, khi họ tụ tập nhau để lấy những bức chữ mang về treo trong nhà. Hành động này bắt nguồn từ niềm tin rằng những chữ được chọn sẽ mang lại may mắn, tốt lành cho gia đình, người thân.
Mỗi nét của chữ hiện ra làm tăng thêm sự may mắn và cả người tặng chữ lẫn người xin chữ đều hưởng lộc đầu năm. Mỗi người xin một bức chữ khác nhau, mang theo những nguyện vọng riêng biệt, nhưng tất cả đều hướng về một năm mới tràn đầy niềm vui, mọi điều tốt lành, sự hòa thuận, êm đẹp trong gia đình và cuộc sống cá nhân.
Hiện nay, việc xin chữ đã trở thành một truyền thống ngày càng phổ biến, đó là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống người Việt trong mỗi dịp Tết. Giá trị của chữ thường mang đến ý nghĩa sâu sắc hơn và để lại những bài học giáo dục quan trọng.
Kiêng quét rác
Trong dịp lễ, người Việt thường chú trọng đến phong tục ngày Tết kiêng quét rác trong 3 ngày Tết. Theo quan niệm xưa nếu thực hiện điều này sẽ đánh mất lộc đầu năm. Tuy nhiên, khi thực sự cần quét nhà, rác chỉ được để ở góc nhà mà không được đổ đi.
Mâm cỗ ngày Tết
Ngày Tết, mâm cỗ là một phần quan trọng và gia đình thường tụ tập lại để cùng nhau thưởng thức. Mâm cỗ Tết luôn được chuẩn bị long trọng hơn so với ngày thường, với đủ các món ăn mang ý nghĩa mong muốn một năm mới tràn đầy hạnh phúc, ấm no. Mâm cỗ Tết được phân chia thành nhiều dịp khác nhau như mâm cỗ tất niên, cúng giao thừa, cúng gia tiên, mồng 1, mồng 2, mồng 3 Tết.
Màu đỏ ngày Tết
Màu sắc chủ đạo của ngày Tết là đỏ, tượng trưng cho sự may mắn, phú quý. Màu đỏ xuất hiện nhiều trong các đồ trang trí như dưa hấu, câu đối đỏ, bao lì xì, hạt dưa, tấm lịch. Đặc biệt, mọi người thường chọn trang phục váy áo hay áo dài màu đỏ để mặc trong ngày đầu năm, hy vọng sẽ đón nhận nhiều may mắn trong năm mới.
Trên đây là bài viết giới thiệu về ý nghĩa của những phong tục ngày Tết đặc sắc của người Việt, hy vọng sẽ hữu ích đến độc giả. Đừng quên theo dõi trang Bangdinhdonghang để cập nhật tin tức hay mỗi ngày. Nếu bạn có nhu cầu in bao lì xì, hộp đựng quà ý nghĩa, hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn và nhận giá ưu đãi nhé.
