Những hành trình đấu tranh đầy cam go và quyết liệt đã làm nên ngày Giải phóng Thủ đô 10/10/1954 – thời khắc lịch sử vẻ vang của dân tộc ta. Từng giai đoạn chiến đấu anh dũng của quân và dân ta đã góp phần viết nên trang sử hào hùng, đưa Hà Nội từ ách thống trị của thực dân Pháp trở về với vòng tay Tổ quốc. Hãy cùng tìm hiểu những diễn biến quan trọng đã dẫn đến thắng lợi vĩ đại này nhé!
Ngày Giải phóng Thủ đô
Ngày Giải phóng Thủ đô hay là ngày Hà Nội giải phóng được kỷ niệm vào mùng 10/10 hằng năm. Đây là sự kiện lịch sử đánh dấu thời khắc quân đội Việt Nam tiếp quản lại thành phố Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ. Đây không chỉ là dấu mốc kết thúc 9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp, mà còn là thời điểm đánh dấu sự thành công của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Hàng năm, ngày này được kỷ niệm long trọng với nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội trên khắp cả nước, đặc biệt là tại Thủ đô Hà Nội. Đây cũng là dịp để nhân dân Việt Nam ôn lại truyền thống cách mạng vẻ vang và tự hào về những thành tựu Thủ đô đã đạt được qua nhiều thập kỷ phát triển.
Hành trình lịch sử tiến về Giải phóng Thủ đô
Chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ đã mở ra cơ hội lịch sử để giải phóng hoàn toàn miền Bắc, trong đó có Thủ đô Hà Nội. Quá trình tiếp quản Thủ đô là một chiến dịch được chuẩn bị kỹ lưỡng, diễn ra qua nhiều giai đoạn với những thời khắc đáng nhớ:
- 30/9/1954: Đại diện Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân đội Pháp ký kết hiệp định chuyển giao Hà Nội về mặt quân sự. Hiệp định này quy định chi tiết việc rút quân của Pháp và tiếp quản của lực lượng Việt Nam tại các khu vực trong thành phố.
- 2/10/1954: Chính quyền cách mạng và phía Pháp ký hiệp định chuyển giao Hà Nội về mặt hành chính. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, tạo cơ sở cho việc tiếp quản toàn bộ bộ máy hành chính của Thủ đô.
- 2/10 – 5/10/1954: Các đội Hành chính và Trật tự của ta tiến vào Hà Nội trước. Họ âm thầm làm nhiệm vụ khảo sát, lập phương án tiếp quản các cơ quan, công sở và công trình công cộng, đảm bảo an ninh trật tự cho ngày giải phóng.
- 6/10/1954: Quân Pháp bắt đầu rút khỏi các vùng ngoại thành. Quận lỵ Văn Điển, thị xã Hà Đông là quận lỵ đầu tiên ở ngoại thành được giải phóng. Ở phía Bắc, địch rút về đến Dốc Lã, cách Yên Viên 3km. Không khí phấn khởi lan tỏa trong nhân dân các vùng được giải phóng.
- 8/10/1954: Các đơn vị quân đội ta từ nhiều hướng tiến vào vành đai Thủ đô. Trung đoàn Thủ đô và các đơn vị bộ đội chủ lực áp sát các cửa ô chính như Đê La Thành, Vĩnh Tuy, Bạch Mai. Cùng ngày, quân Pháp rút khỏi Yên Viên, tạo điều kiện thuận lợi cho ta tiến quân.
- 9/10/1954: Quân ta chia thành nhiều cánh, tiến vào năm cửa ô chính của Hà Nội. Từng bước một, các đơn vị ta tiếp quản những địa điểm quan trọng: nhà ga Hà Nội, phủ Toàn quyền cũ, khu Đồn Thủy, khu Bờ Hồ và Bắc Bộ phủ. Đến 16 giờ cùng ngày, đoàn quân Pháp cuối cùng lặng lẽ rút qua cầu Long Biên, đánh dấu thời khắc Hà Nội hoàn toàn thuộc về ta.
Ngày 10 tháng 10 năm 1954 đã đi vào lịch sử như một ngày hội lớn của dân tộc. Từ 5 giờ sáng, hơn ngàn người dân Thủ đô, trong trang phục chỉnh tề, tay cầm cờ hoa và ảnh Bác Hồ, đã đổ ra đường chờ đón khoảnh khắc lịch sử. Họ xếp hàng ngay ngắn theo đơn vị công sở, xí nghiệp, trường học và khu phố dọc các tuyến phố chính của Hà Nội.
Đúng 8 giờ sáng, các cánh quân lần lượt tiến vào Thủ đô từ nhiều hướng, với đoàn xe thiết giáp dẫn đầu trên có cắm cờ đỏ sao vàng tung bay trong gió. Thiếu tướng Vương Thừa Vũ và bác sĩ Trần Duy Hưng dẫn đầu Đại đoàn quân Tiên phong tiến qua cửa ô Gia Lâm trong tiếng hát vang dội của bài “Tiến về Hà Nội”. Dọc các phố Tràng Tiền, Hàng Đào, biển người đứng chật kín hai bên đường, vẫy cờ chào đón họ trở về.
15 giờ cùng ngày, tại sân vận động Cột Cờ, Lễ chào cờ trang trọng đã diễn ra, đánh dấu thời khắc Hà Nội chính thức được giải phóng. Chủ tịch Ủy ban Quân chính Vương Thừa Vũ đọc lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chính thức khép lại 83 năm Thủ đô dưới ách đô hộ của thực dân Pháp. Từ đó đến nay, ngày Giải phóng Thủ đô đã trở thành cột mốc lịch sử, ghi nhận bao nỗ lực, hy sinh của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến trường kỳ.
Một Hà Nội mạnh mẽ sau 70 năm giải phóng
Trải qua 70 năm kể từ ngày Giải phóng Thủ đô, Hà Nội đã có những bước phát triển vượt bậc trên mọi lĩnh vực. Từ một thành phố nhỏ bé với diện tích chưa đầy 152 km2, đến nay Thủ đô đã mở rộng lên tới hơn 3.000 km2 với 30 quận, huyện, thị xã. Kinh tế Hà Nội phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2020-2024 đạt khoảng 6,7%/năm.
Diện mạo đô thị Hà Nội đã thay đổi căn bản với hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ. Đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đi vào hoạt động, nhiều tuyến metro khác đang được xây dựng. Các khu đô thị mới như Times City, Royal City, Vinhomes Ocean Park mọc lên khang trang, hiện đại. Hà Nội vẫn giữ vững vai trò là trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học của cả nước, xứng đáng là Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Năm 2024, kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô, Hà Nội tiếp tục phát triển mạnh mẽ với nhiều dự án trọng điểm. Thành phố đặt mục tiêu hoàn thành nhiều công trình quan trọng như đường Vành đai 4, các tuyến metro số 2 và 3, đưa Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp.
Những thành tựu to lớn sau 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô là minh chứng sinh động cho sức mạnh của tinh thần độc lập, tự chủ và khát vọng vươn lên của người Hà Nội. Hãy cùng Bangdinhdonghang tiếp tục viết nên những trang sử mới huy hoàng cho Thủ đô ngàn năm văn hiến nhé!
